भारतामध्ये सोन्याला खूप महत्व आहे. खूप वर्षांपासून लोक सोने केवळ गहणं म्हणूनच नाही, तर श्रीमंतीचं आणि सुरक्षिततेचं चिन्ह म्हणून पाहतात. आजही अनेक लोक सोने खरेदी करतात कारण त्यांना वाटतं की हे भविष्यासाठी उपयोगी पडेल.
सोने कोणत्या वेळी घेतले जाते?
लग्न, सण, पूजा, आणि खास दिवसांनिमित्त लोक सोने विकत घेतात. ही एक चांगली आणि शुभ गोष्ट मानली जाते. काही लोक आपत्कालीन गरजांमध्ये वापरासाठी सोनं ठेवून देतात. गरज पडली तर ते विकून पैसे मिळवता येतात.
सोन्याचे प्रकार
1. २४ कॅरेट सोने
हे सोनं सर्वात शुद्ध असतं. यात ९९.९% सोनं असतं. हे खूप मऊ असतं, त्यामुळे याचे गहणे बनवत नाहीत. हे नाणी, पट्ट्या किंवा वीट स्वरूपात गुंतवणुकीसाठी घेतलं जातं. याची किंमत जास्त असते. सध्या १० ग्रॅमची किंमत सुमारे ₹97,420 आहे.
2. २२ कॅरेट सोने
यात ९१.७% सोनं असतं, उरलेला भाग चांदी, तांबे अशा धातूचा असतो. हे थोडं कठीण असतं, त्यामुळे याचे गहणे बनवतात. भारतात जास्तीत जास्त गहणं याच सोन्याची बनवतात. सध्या याची किंमत ₹89,300 आहे.
3. १८ कॅरेट सोने
यात ७५% सोनं आणि २५% इतर धातू असतात. हे आणखी कठीण असतं. यामुळे यातून डिझायनर गहणं बनवतात. आजच्या तरुणांना आणि फॅशन प्रेमींना हे आवडतं. याची किंमत ₹73,070 आहे.
सोन्याची किंमत का बदलते?
1. जगभरातील बाजाराचा परिणाम
जगातील मोठ्या देशांमध्ये सोन्याची किंमत वाढली की भारतातसुद्धा वाढते. युद्ध, संकट यामुळे किंमत वाढते.
2. डॉलर आणि रुपयाची तुलना
जर भारताचा रुपया कमकुवत झाला, तर भारतात सोनं महाग होतं. सरकारी निर्णय, महागाईसुद्धा किंमतीवर परिणाम करतात.
3. सण, लग्न हंगामात जास्त मागणी
दिवाळी, अक्षय तृतीया, लग्न हंगाम अशा वेळी लोक जास्त सोनं घेतात, त्यामुळे किंमत वाढते.
4. शहरानुसार किंमत वेगळी असते
मोठ्या शहरात स्पर्धा जास्त असल्याने किंमत थोडी कमी असते. गावात किंमत थोडी जास्त असते.
गहणे घेताना जास्त पैसे कशामुळे लागतात?
1. कारागिरी शुल्क
जे गहणं बनवतात, त्यांना दिले जाणारे पैसे म्हणजे कारागिरी शुल्क. साध्या डिझाईनसाठी कमी पैसे लागतात, पण बारीक काम असेल तर पैसे जास्त लागतात.
2. सरकारी कर
सोन्यावर ३% जीएसटी लागतो. याशिवाय हॉलमार्क व इतर तपासणीचे पैसेसुद्धा लागतात.
सोने खरेदी करताना लक्षात ठेवायच्या गोष्टी
- नेहमी चांगल्या दुकानातूनच सोनं खरेदी करा.
दुकान जुने आहे का, लोक त्याबद्दल काय म्हणतात हे पाहा. - हॉलमार्क असलेलेच सोनं घ्या.
हॉलमार्क म्हणजे सोनं शुद्ध आहे याची सरकारी हमी. - वेगवेगळ्या दुकानांमध्ये किंमत तपासा.
एकाच दुकानावर अवलंबून राहू नका.
गुंतवणुकीसाठी सोने फायदेशीर का?
- जेव्हा महागाई वाढते, तेव्हा सोन्याची किंमत कमी होत नाही.
- गरज पडली तर लगेच विकून पैसे मिळवता येतात.
- पण सोनं घेताना फक्त किंमतच नाही, तर शुद्धता, विक्रेता आणि स्वतःची गरज यांचाही विचार करा.
सोने खरेदी करणे म्हणजे केवळ पैसे खर्च करणे नाही, तर आपल्या परंपरेचा आणि भविष्यासाठी विचार करून घेतलेला निर्णय असतो. योग्य माहिती घेऊन, विचारपूर्वक आणि सावधपणे सोने घेतल्यास तो खूप फायदेशीर ठरतो.